به نقل از «تسنیم»

روزی که تلویزیون به ایران آمد!/ چند نکته از رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما

تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۰۹۲۸۰

محسن شاکری‌نژاد اعتقاد دارد اگر زمانی تلویزیون در بدو ورودش در اختیار طبقه خاصی بود، امروز تا دورافتاده‌ترین روستاهای این کشور مبتنی بر نیازهایشان، سیگنال‌رسانی می‌شود و در کنار آن هم براساس اقتضائات روز دنیا پیش می‌رود. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، 11 مهر 1337 روزی که تلویزیون به ایران آمد! تلویزیون به عنوان یک سیستم نوآورانه در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم معرفی شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حتی در دنیای امروز که اینترنت و گوشی‌های هوشمند در بیشتر زمینه‌ها حرف اول را می‌زنند، هنوز هم مهمترین و بزرگترین رویدادهای جهان از طریق تلویزیون به اطلاع مردم می‌رسد.

تلویزیون همچنین تأثیر زیادی بر اطلاعات عمومی، خیریه‌ها، برنامه‌های سرگرمی، ترندهای مد و پوشاک، چهره‌های معروف و شناخته شده و همچنین میزان تقاضای بازارهای مختلف می‌گذارد. تلویزیون بیشتر از هرچیز دیگری بر دانش و اطلاعات ما، برداشتمان از مسائل مختلف و دیدگاهمان نسبت به دنیای اطراف اثر گذاشته است.

تلویزیون رنگی در ایران از دهه 50 شروع به رونق یافت. در سال 1356، تمامی برنامه‌ها به صورت رنگی پخش می‌شدند. اما حتی قبل از آن هم برخی برنامه‌ها به صورت رنگی پخش می‌شدند، به عنوان مثال بازی‌های آسیایی سال 1974. با این حال، به دلیل هزینه‌ی بالای تلویزیون‌های رنگی و نبود تعداد کافی از آن‌ها، بیشتر مردم دسترسی محدودی به این برنامه‌ها داشتند و فقط افراد محدودی قادر به تماشای آن‌ها بودند.

بعد از انقلاب در سال 1357، سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران تغییر نام داد و به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد. شاید برای بسیاری سؤال باشد که اصل واژه تلویزیون از کجا آمد؟

واژه تلویزیون دارای ریشه‌هایی در زبان‌های یونانی باستان و لاتین است. ترکیب اول این واژه، تله (tèle) به معنای دور یا آنچه در فاصله‌ای دور قرار دارد است و قسمت دوم آن، ویزیو (visio) به معنای دید و بینایی است.

این واژه برای اولین بار در سال 1900 توسط دانشمند روسی به نام کنستانتین پرسکی در یک مقاله‌ای که در اولین کنگره بین‌المللی الکتریسیته در پاریس ارائه کرد، مطرح شد.

اما تلویزیون در امروز با وجود فضای اینترنت و گستردگی شبکه‌های اجتماعی آن بیننده گذشته را ندارد. از طرفی دیگر یکی از نکاتی که بارها منتقدین و کارشناسان به‌عنوان حلقه گمشده در رادیو و تلویزیون به آن اشاره کردند، تحقیق و پژوهش است.

سریال‌ها و برنامه‌هایی باری به هر جهت به آنتن می‌آیند و می‌روند، این اتفاق بیشتر در سال‌های گذشته می‌افتاد که با انتقاد بسیاری از اهالی رسانه و کارشناسان و منتقدیتن همراه بود؛ بارها بسیاری درباره‌اش صحبت کرده‌اند که عامل اصلی این رفتارهای باری به هر جهت، بها ندادن به پژوهش و تحقیق و تولید شتاب‌زده برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی است.

بحث تأثیرسنجی و یا حتی ذائقه‌سنجی جزو خلأهای نظرسنجی رسانه ملّی به‌شمار می‌رفت که بسیاری از مخاطبان در کوچه و خیابان هم بارها در گزارش‌های میدانی تسنیم این درخواست را داشته‌اند که نظرسنجی و نظرخواهی به این سمت و سو برود. پُرواضح است که اگر خوراک مناسب و متناسب با ذائقه مخاطب امروز تهیه نشود، مخاطب  سراغ رسانه‌های دیگری برای تماشای فیلم و سریال و برنامه‌های مورد انتظارش می‌رود.

به تعبیر محسن شاکری‌نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما و رئیس مرکز تحقیقات رسانه ملّی این تأثیرسنجی‌ها و ذائقه‌سنجی‌ها در دستور کار قرار گرفت تا سریال‌ها و برنامه‌ها و جریان رسانه‌ای از متن واقعیت‌های جامعه باشد و کار متناسب با نگاه، سلیقه و خواست مخاطب ساخته و پرداخته شود.

چنانچه این تأثیرسنجی‌ها و ذائقه‌سنجی‌ها در دستور کار قرار بگیرد به‌طور قطع خروجی سریال‌ها از متن واقعیت‌های جامعه دور نخواهند بود و برنامه‌ها متناسب با نگاه و سلیقه و خواست مخاطب ساخته و پرداخته می‌شود.

بررسی ضعف‌ها، قوت‌ها و مسیر پیش‌رو در روز ملی صداوسیما/ ماجرای بازدید 13ساعته رهبر انقلاب از صداوسیما چه بود؟

او نکات خودش درباره تلویزیون ایران در مقایسه با تلویزیون‌های دیگر در شرایط استقبال گسترده از اینترنت و کم شدن مخاطبان برودکست در دنیا و همچنین سیگنال‌رسانی بالا در سراسر کشور حتی مناطق دورافتاده را این‌طور مطرح کرد:

"امروز در همه جای دنیا آمارها نشان می‌دهد برودکسترها با کاهش مخاطب مواجه‌اند و در واقع فضای‌مجازی با یک شیبی جایگزین برودکست می‌شود؛ در ایران هم این فرآیندها و نظرسنجی‌های مراکز مختلف، این نکته را نشان می‌دهد منتها با یک تفاوتی! و آن اینکه در آمریکا میزان بالاترین برنامه‌ای که از شبکه NBC پخش می‌شود در یازدهم و هفدهم سپتامبر 2023 تقریباً 17 و نیم میلیون از میان بیش از 300 میلیون جامعه آمریکایی بیشترین میزان مخاطب یک برنامه است که این درصد مخاطب قابل اعتنا نیست.

اقبال به برودکست در دنیا کاهشی است اما این شیب در ایران قابل مقایسه با دنیا نیست. منتها یک روند جهانی است؛ اما با این اوصاف، در ایران باز توجه به این نکته مهم است که الزاماً به معنای جایگزینی‌اش به خاطر فضای مجازی نیست و این‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند. یعنی مخاطب هم تلویزیون تماشا می‌کند و هم وی‌اودی و هم شبکه‌های اجتماعی را دنبال می‌کند. این‌ها کنار همدیگر است و به این معنا نیست آمدن شبکه اجتماعی باعث شده تلویزیون مطلقاً از سبد مصرف حذف شود.

جالب است ما در مرکز تحقیقات صداوسیما با درنظر گرفتن این نکته جهانی، وقتی در مورد مصرف می‌پرسیم اینکه محتوای تولید صداوسیما را در چه بستری می‌بینند. این نکته قابل توجه است؛ ما الان مخاطبانی داریم که محتوای رسانه ملی را فقط از دریچه تلویزین تماشا نمی‌کنند؛ تلویزیون و برنامه‌هایش در فضای‌مجازی هم دنبال می‌شود. ما درصدی از مخاطبان رسانه ملی را داریم که محتوای تولیدی ما را از تلوبیون و بسترهای مجازی تماشا می‌کنند. 

رویکرد صداوسیما توجه جدّی به بحث فضای‌مجازی است و تقویت تلوبیون و اهمیت دادن به پیوست‌های مجازی برنامه‌ها و سریال‌ها گواه بر این نکته است. به واقع در این دو سال اخیر خصوصاً به جایگاه تلوبیون به صورت جدّی توجه شده؛ به عنوان مثال سریال «سرزمین مادری» که بنا به دلایلی پخش آن از تلویزیون متوقف شد الان در تلوبیون منتشر می‌شود. از طرفی دیگر مدیریت سازمان صداوسیما توجه جدّی به فضای مجازی دارد.

با ایده‌آل‌ها فاصله داریم اما با روندهای جهانی و رویکردها پیش می‌رویم و سیاستگذاری در این راستا اتفاق می‌افتد. امروز که سالروز ورود تلویزیون به ایران است توجه به این نکته ضرورت دارد که به لحاظ جغرافیایی بیش از 97 درصد از جغرافیای سرزمین ایران سیگنال‌رسانی شده و تا دورافتاده‌ترین روستای این کشور سیگنال‌رسانی شده و این اتفاق مهمی در حوزه فنی است که یک کار پرهزینه به شمار می‌رود و امروز به بالای 7 هزار فرستنده تلویزیونی رسیده‌ایم.

یعنی در واقع حتی برای روستایی که امکان دارد تا 500 نفر جمعیت داشته باشد فرستنده اختصاص داده شده و این جهادی است که در رسانه شکل گرفته و همچنین ارتقاء و بهبود کیفیت تصویر و صنعت HDسازی که یک عملیات سنگینی بود اتفاق افتاد. امروز خوشحال‌کننده است که بالای 97 رصد از جمعیت ایران سیگنال‌رسانی شده و تلویزیون در کوچکترین اجزای زندگی مردم در حوزه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تأثیرگذاری می‌کند. این نکته به نظرمن نکته قابل توجهی است که رسانه می‌تواند نیازهای مختلف را پوشش بدهد.

کاری که ما در مرکز تحقیقات صداوسیما دنبال می‌کنیم در حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نظرات مردم را می‌گیریم و براساس آن عملیات رسانه‌ای برنامه‌ریزی می‌شود. چه خلأهای آگاهی میان مردم وجود دارد که باید برای آن در حوزه‌های مختلف سرگرمی، آموزشی و... اتفاقات جدّی بیفتد و سیاستگذاری شود.

من امروز که سالروز ورود تلویزیون به ایران است را فال نیک می‌گیرم این نکات را مطرح کنم؛ اگر زمانی تلویزیون در بدو ورودش در اختیار طبقه خاصی بود، امروز تا دورافتاده‌ترین روستاهای این کشور مبتنی بر نیازهایشان، سیگنال‌رسانی می‌شود و در کنار آن هم براساس اقتضائات روز دنیا در حوزه‌های مختلف از جمله توجه گروه مخاطب به فضای مجازی موردنظر مدیران و سیاستگذاران سازمان هست و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند."

به گزارش تسنیم، پیش از انقلاب اسلامی رادیو و تلویزیون صرفاً به‌عنوان ابزار تفریح و سرگرمی و انتشار اخبار مطرح بوده اما انقلاب اسلامی توقع جدیدی از رسانه را به کارویژه‌های رسانه اضافه کرد و آن تعالی اخلاقی و علمی جامعه است. پیش از انقلاب اسلامی تلویزیون با فرهنگ ملی و مذهبی مردم ایران بیگانه بود و رویکرد غرب‌زدگی در تلویزیون انتقادات علمای دینی، کارشناسان و صاحب‌نظران متعهد و منصف را برانگیخته بود.

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی 93 درصد برنامه‌های تلویزیون غیرتولیدی و وارداتی بوده است و بعد از انقلاب بیش از 80 درصد تولیدی است. رادیو و تلویزیون قبل از انقلاب مطلقاً اجازه نقد، انتشار نظرات انتقادی مسائل نظام بین‌المللی و مشکلات حاکمیتی داخلی را نداشت. رادیو و تلویزیون قبل از انقلاب به‌شدت تهران‌زده، پایتخت‌گرا و مرکزگرا بود و تصویری از مسائل و مشکلات اقتصادی مرکز کشور در تلویزیون به‌اصطلاح ملی به نمایش گذاشته می‌شد.

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: رسانه ملی تلویزیون تلویزیون به ایران رادیو و تلویزیون انقلاب اسلامی سیگنال رسانی مرکز تحقیقات برنامه ها فضای مجازی سریال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۰۹۲۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

علی‌اف: فعالیت مرکز نظارت مشترک روسیه و ترکیه به پایان رسید

رئیس‌جمهور آذربایجان در دیدار با صدراعظم آلمان گفت: روند تحدید حدود و حتی تعیین مرزها با ارمنستان آغاز شده است. باید به اطلاع شما برسانم که مرکز نظارت مشترک روسیه و ترکیه مستقر در آذربایجان صبح امروز فعالیت خود را متوقف کرد و دیگر نیازی به آن نیست. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان عصر روز 26 آوریل در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با اولاف شولتز صدر اعظم آلمان، در مورد روابط جمهوری آذربایجان با آلمان گفت: روابط آلمان و آذربایجان اخیراً دوره‌ای از توسعه سریع را تجربه کرده است. توسعه روابط آلمان و آذربایجان هم برای کشورهای ما و هم برای توسعه و ثبات قفقاز جنوبی در کل اهمیت زیادی دارد. ما در حال حاضر فعالانه برای صادرات انرژی سبز به اروپا تلاش می‌کنیم و معتقدم آذربایجان که تأمین‌کننده گاز طبیعی است، تأمین‌کننده انرژی سبز اروپا نیز خواهد بود. در مورد گاز طبیعی، کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا آذربایجان را به عنوان تأمین‌کننده گاز اتحادیه اروپا می‌داند.

علی‌اف خاطرنشان کرد: عرضه گاز ما به اروپا بر اساس مشارکت استراتژیک انجام می‌شود. در سال 2022، اتحادیه اروپا و آذربایجان یادداشت مربوطه را به تصویب رساندند. ما مصمم هستیم تا سال 2027 حجم گازی را که به اروپا صادر خواهیم کرد به 20 میلیارد مترمکعب افزایش دهیم. تقاضا برای گاز طبیعی از منابع جدید در اروپا در حال افزایش است. اگر در سال 2021، 8 میلیارد مترمکعب گاز به کشورهای اتحادیه اروپا صادر کردیم، امسال این رقم به 12 میلیارد رسیده است. ما سرمایه‌گذاری‌های بیشتری انجام می‌دهیم و بودجه بیشتری را برای حمایت از کشورهای اروپایی در این زمینه اختصاص می‌دهیم. بنابراین، آذربایجان، غنی از انواع انرژی‌های سنتی و انرژی‌های تجدیدپذیر، برای سال‌های آینده شریک مهمی برای اروپا خواهد بود.

رئیس‌جمهور آذربایجان در مورد روند صلح با ارمنستان گفت: با توجه به امنیت منطقه‌ای، ما از مذاکرات صلح جاری بین آذربایجان و ارمنستان بسیار قدردانی می‌کنیم. اخیراً وزرای خارجه آذربایجان و ارمنستان به دعوت صدر اعظم آلمان در آلمان دیدار کردند. خانم بربوک وزیر امور خارجه آلمان نیز حمایت خود را نشان داد. نشست بعدی در قزاقستان برگزار خواهد شد و از این رو ما در حال برداشتن گام‌های بعدی برای امضای توافقنامه صلح هستیم. آذربایجان در سال 2020 بخش بزرگی از خاک خود را از اشغال آزاد کرد و در سپتامبر سال گذشته به طور کامل حاکمیت خود را احیا کرد. امروز تمامیت ارضی آذربایجان به طور کامل احیا شده است. البته این یک دستاورد تاریخی است و نشان می‌دهد که مردم و دولت آذربایجان هرگز قرار نبود با اشغال کنار بیایند. ما بر اساس موازین و اصول حقوق بین‌الملل، بر اساس ماده 51 منشور سازمان ملل متحد، تمامیت ارضی خود را از طریق نظامی و سیاسی تضمین کردیم.

علی‌اف افزود: امروز در نتیجه روند جاری بین آذربایجان و ارمنستان، روند تحدید حدود و حتی تعیین مرزها آغاز شده است. 4 روستای آذربایجانی اشغال شده در سال 1990 و 1992 به ما بازگردانده می‌شود. همچنین باید به اطلاع شما برسانم که مرکز نظارت مشترک روسیه و ترکیه مستقر در آذربایجان صبح امروز فعالیت خود را متوقف کرد و دیگر نیازی به آن نیست. یعنی فرصت‌های بسیار خوبی برای رسیدن به آرامش وجود دارد. ما آماده همکاری با کشورهایی هستیم که می‌خواهند در این کار به ما کمک کنند. امیدواریم به زودی گام‌های مثبتی در این راستا برداشته شود. ما به ویژه از حمایت آلمان در این زمینه قدردانی می‌کنیم.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار آلمانی از بازداشت عمران علی‌اف روزنامه‌نگار آذربایجانی، با بیان اینکه آزادی رسانه‌ها در این کشور تضمین شده است، سانسور وجود ندارد، اینترنت آزاد وجود ندارد و صدها سازمان رسانه‌ای در حال فعالیت هستند، گفت: انتقاد از آذربایجان برای جلوگیری از توسعه رسانه‌ها ناعادلانه است. اگر اینترنت آزاد باشد، از چه نوع محدودیت‌هایی می‌توان صحبت کرد؟! در مورد موارد فردی، البته، نهادهای مجری قانون همه مسائل را بررسی می‌کنند. چندی پیش نمایندگان برخی از سازمان‌های رسانه‌ای که به طور غیرقانونی از خارج از کشور تأمین مالی می‌شدند توسط نهادهای بازپرسی بازداشت شدند. این امر کاملاً مطابق با قانون آذربایجان انجام شد. هر کشوری باید از قوانین خود دفاع کند و اگر نماینده رسانه‌ای که از خارج از کشور وجوه غیرقانونی دریافت کرده تحت بازجویی باشد، نباید به این معنی باشد که رسانه آزاد نیست. فقط همه باید در چارچوب قانون عمل کنند.

علی‌اف افزود: ما نیز مانند هر کشوری باید فضای رسانه‌ای خود را از نفوذ منفی بیرون محافظت کنیم و همه باید قانون را رعایت کنند. به قول ما آذربایجان جامعه آزاد دارد. مردم از جمله نمایندگان رسانه‌ها کاملاً آزاد و آزادانه زندگی می‌کنند، می نویسند و خلق می‌کنند.

اولاف شولتز، صدراعظم آلمان نیز گفت که آن‌ها در چارچوب مذاکرات خود با الهام علی‌اف، موضوع حقوق بشر را به تفصیل مورد بررسی قرار دادند.

او گفت: آلمان به حقوق بشر کمک می‌کند. البته هر کشوری باید مطبوعات آزاد داشته باشد و حقوق بشر زیر پا نرود، این یک وضعیت کلی است. البته بر کسی پوشیده نیست که کشورهای مختلف پتانسیل بهبود وضعیت را دارند.

علی‌اف در پاسخ به سؤال فاطیما کریموا، یکی از بنیانگذاران Mikroskopmedia، در مورد این واقعیت که میلیاردها منات برای بازسازی قره‌باغ پس از جنگ سرمایه‌گذاری شد، اما بسیاری از جزئیات پروژه‌ها برای مردم و رسانه‌ها شفاف نبود، پاسخ داد: در واقع سؤال شما جای تعجب دارد. کار بازسازی در قره‌باغ و زنگزور شرقی به شفاف‌ترین شکل انجام می‌شود. مردم از جمله نمایندگان رسانه‌ها از اعتبارات تخصیص یافته مطلع می‌شوند. بر کسی پوشیده نیست که اطلاعات اخیر نشان می‌دهد که دامنه کار در مقیاس بزرگ است. پس از پایان جنگ تا پایان امسال 12 میلیارد منات و حدود 7 میلیارد دلار در قره‌باغ و شرق زنگزور سرمایه‌گذاری شده و خواهد شد. کلیه کارها در معرض دید هستند، تشریفات مناقصه به طور کامل رعایت شده است.

وی تأکید کرد: راستش نمی‌دانم این اطلاعات را از کجا آورده‌اید؟ احتمالاً آن را از منبع نامشخصی دریافت می‌کنید، اما تورهای رسانه‌ای از مناطق آزاد شده در حال سازماندهی است. به ویژه نمایندگان رسانه‌های خارجی نیز با این وضعیت آشنا هستند. اگر فرصت داشتید، می‌دیدید که ارمنستان چگونه سرزمین‌های ما را ویران کرد و مردمی که به سرزمین‌ها بازگشتند، امروز چه شادی دارند. تنها 3.5 سال از جنگ می‌گذرد، 6 هزار آواره سابق به خانه‌های آبا و اجدادی خود بازگشته‌اند و این روند همچنان ادامه دارد. تا پایان سال جاری 20 هزار آواره باز خواهند گشت. هر فرد بازگشتی با احساس قدردانی از ارتش و رهبری آذربایجان برمی‌گردد. می‌دانم که اکثریت مطلق رسانه‌های آذربایجان فعالیت‌های ما را دوست دارند، حمایت می‌کنند و از آن‌ها استقبال می‌کنند.

گفتنی است، الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان به آلمان سفر کرده و در بخش سطح عالی «پانزدهمین گفتگوی آب و هوایی پترزبورگ» که در برلین برگزار شد، شرکت کرد.

پس از آن، وی با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان دیداری دو جانبه داشت.

انتهای پیام/